Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi ya da bilinen bir diğer adıyla yabancılara Türkçe öğretimi alanında akademik kariyer yapmak isteyen herkesin hemen ilk ilgilendiği konulardan birisi elbette bu alanda yüksek lisans yapmak ya da yapacak olmak oluyor. Benim gibi yüksek lisans yapmayı düşünüyor ve sınavlara hazırlanıyorsanız Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi yüksek lisans mülakatınızda karşınıza çıkabilecek muhtemel sorulara karşı hazırlıklı olmanız gerekiyor. Bloğumda yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ile alakalı yazdığım yazılar üzerine sağ olsun bazı okurlar sık sık bu konuyla alakalı mail atıp bilgi almak istediklerini söylüyor ve bu konuda bir yazı yazmamı rica ediyorlardı. Benim de ne zamandır bu konuyla alakalı kılavuz niteliğinde bir yazı oluşturma planım vardı ve şimdi bunu gerçekleştirme fırsatı elde ettim. Daha önce ülkemizde Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi yüksek lisans programlarından bahsettiğim aşağıdaki yazımı da okumanız bu yazı öncesi faydalı olacaktır.
Hemen her üniversitenin yüksek lisans alım şartları farklılık gösterdiğinden öncelikle hangi üniversitede yüksek lisans eğitimi alacağına karar verip o kurumun şartlarını sağlayıp sağlamadığınıza bakmanızda yarar olduğunu söyleyeyim. Yüksek lisans şartlarını sağladıktan sonra jüri karşısına çıkacağınız bir sözlü mülakat sizi bekliyor. Bu sözlü mülakatta karşılaşabileceğiniz muhtemel soru ve konuları maddeler halinde sunmak istiyorum:
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminin tarihçesi
- Yabancı dil öğretim, yaklaşım, yöntem ve teknikleri
- Avrupa dilleri ortak çerçeve programı (CEFR)
- Dil gelişim dosyası
- Dil pasaportu
- Dil seviyeleri (A0, A1, A2, B1, B2, C1, C2)
- Çokdillilik, ikidillilik, çokkültürlülük kavramları
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında yapılmış çalışmalar ve ders kitapları
- Anadil, ikinci dil kavramları
- Dil alanında çalışmaları bulunan ünlü isimler ve çalışmaları; Krashen, Chomsky vb.
- Çocuklara yabancı dil olarak Türkçe öğretimi
Genel hatlarıyla maddeleyecek olursam karşılaşabileceğiniz sorular bu konu başlıkları altında sizlere yöneltilecektir. Daha önce yüksek lisans jürilerinin karşısına çıkmış arkadaşlarımdan derlediğim bilgiler bu şekilde. Size sorulacak sorular jüriye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Eğer bu alanda yüksek lisans yapmaya hazırlanıyorsanız Türk dili, Türk kültürü, Türkiye de yabancılara Türkçe öğretimiyle ilgili yapılan çalışmalar, ders kitapları, bu alanda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşları mutlaka bilin ve bunlara aşina olun. Ayrıca yaklaşım, yöntem ve tekniklerden mutlaka soru gelecektir. CEFR tüm dünyaca kabul görmüş bir metin olduğundan bu alanın temel aldığı en önemli konulardan birisidir. Dolayısıyla CEFR’i ve içeriğini okumalı ve gelecek muhtemel sorulara karşı hazırlıklı olmalısınız. Bana bu konuyla alakalı pek çok mail geldiği için bu yazıyı bloğumda yazma gereği duydum. Umarım bu yazı birilerine faydalı olur. Yazıma son verirken Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi yüksek lisans programlarına başvurmayı planlayanlar için Dokuz Eylül Üniversitesi tarafından önerilen kaynakları da buraya ekliyorum. Alana katkı sunan ve sunacak herkesin yolu bahtı açık olsun
Yabancılara Türkçe Öğretimi Yüksek Lisans Kaynak Önerileri
- Doğan Aksan, Anlambilim
- Doğan Aksan, Dilbilim ve Türkçe Yazıları
- Doğan Aksan, Her Yönüyle Dil
- Doğan Aksan, Türkçenin Sözvarlığı
- Doğan Aksan, Türkiye Türkçesinin Dünü Bugünü Yarını
- Doğan Günay, Dil ve İletişim
- Emel Huber, Dilbilime Giriş
- Nadir Engin Uzun, Ana Çizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe
- Nadir Engin Uzun, Biçimbilim Temel Kavramlar
- Ömer Demircan, Yabancı Dil Öğretim Yöntem ve Teknikleri
- Özcan Başkan, Yabancı Dil Öğretimi İlkeler ve Çözümler
- Özcan Demirel, Yabancı Dil Öğretimi
- Tahir Nejat Gencan, Dilbilgisi
- Tahsin Banguoğlu, Türkçenin Grameri
- Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Editör: Abdullah Şahin
- Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Editörler: Faruk Yıldırım, Burak Tüfekçioğlu
- Yabancı Dil Öğretiminde Yaklaşımlar, Yöntemler, Teknikler, Rıfat Günday
- Yabancılara Türkçe Öğretimi, Editörler: Alparslan Okur, Mustafa Durmuş
- Yabancılara Türkçe Öğretimi, Editörler: Derya Yaylı, Yasemin Bayyurt
- Zeynel Kıran, Dilbilime Giriş
3 Yorumlar
Teşekkürler Gürkan hocam, bu konuda uzun süredir aradığım bilgiler. Elinize emeğinize sağlık
Merhabalar bu bölümde yüksek lisans yapmak istesek bile her yer ise alımlarda tezli yüksek lisans yapılmasını istiyor. Bu konuyla ilgili iş bulma süreci filan bilgilendirir misiniz
Merhaba,
Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi tezli yüksek lisans programı olan üniversiteler mevcut onlara başvurabilirsiniz. İş bulma süreci her kuruma göre değişiklik gösterir net bir şey söylemek yanlış olur.