Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında çalışırken bazı konularda ister istemez farkındalık yaşıyor ve bunları not etmeye çalışıyorum. Son zamanlarda Battle Royale temalı online oyunlar oldukça popüler. Dünya üzerinde bu tarz oyunları oynayan milyonlarca oyuncu mevcut. Bunların günümüzde en bilinin iki tanesi ise şüphesiz PUGB ve Fortnite. Ben de arkadaşlarımla beraber 4 sezondur Fortnite oynuyorum. Oyun oynamanın yarar ve zararları ayrı bir tartışma konusu fakat ben oynadığım oyundan harekele dilsel açıdan ne gibi kazanımlar elde edebiliyoruz ona değinmek istiyorum.
Öncelikle bir yabancı dil öğrenmek isteyen bireyler dört temel dil becerisine eşit oranda sahip olarak bunları öğrenmek durumunda. Peki nedir bu dört temel dil becerisi:
- Dinleme
- Okuma
- Konuşma
- Yazma
Yani İngilizce ile ifade etmek gerekirse listening, speaking, writing ve reading. İşte çok oyunculu online oyunlar da bu dinleme ve konuşma becerilerinin geliştirilmesi noktasında bir hayli etkili ve işe yarar vaziyette. Yukarıda da bahsettiğim ve sık sık oynadığım online oyunlardan hareketle dil becerilerimizi ne yönde geliştirebiliyoruz bu yazıda buna değinmek istiyorum. Malum milli problemlerimizden birisi “Ben anlıyorum ama konuşamıyorum” İngilizcesi biliyor olmamız. İşte özellikle bizim gibi dinleme ve konuşma becerileri dilsel yönden kusurlu ve zayıf olanlar için bu tarz oyunlar çok etkili oluyor. Genellikle online oyunların çoğunda sesli ya da yazılı chat imkanı sunuluyor. Bu sayede dünyanın herhangi bir ülkesinden herhangi biriyle iletişim kurmanız ve bir ortak dil yaratmanız gerekiyor. Uluslararası geçerliliği en çok kabul gören dilin İngilizce olduğunu düşünürsek İngilizce burada da dil olarak iktidarını pekiştiriyor. Yani oyun içi iletişim dilimiz İngilizce oluyor.
Öncelikle yabancı dil öğrenmek ve dört temel dil becerisini spesifik olarak geliştirmek isteyen bireyler oynadıkları oyunun terminolojisine hakim olmak zorunda. Burada kullanılan kelimelerin pek çoğu da İngilizce oluyor. Örneğin:
Loot: Türkçe’ye ganimet olarak geçmiş oyunlarda yerden silah, mermi, can toplamak
Safe-Zone: Güvenli bölge. Battle Royale temalı oyunlarda çemberin daralması sonrası gitmeniz gereken yer
HS Atmak-Yemek(Head-Shot): Oyun içinde kafadan adam vurmak
Chest: Oyunlarda envanter toplamanızı sağlayan sandıklar
Drop: Yine oyun içinde mühimmat destekleri sunan balon yahut sandıklar
Shield: Kalkan, can gibi oyuniçi iksirler
Medkit: Oyun içi can içeren paketler
Yukarıda yazdığım kelimeler bu tarz oyunlar için büyük önem ifade eden ve oyuna kendinizi kaptırdığınızda doğal olarak öğrenmeye başladığınız kelimelerden yalnızca birkaçı. İletişim kurmak açısından önemliler çünkü kuracağınız cümleler genelde kazanmak üzere oynadığınız bir oyunda bu eksende başlıyor. Ana dilinizi bilmeyen bir Almanla oyun oynarken ortak dil olarak İngilizce konuşmak zorunda kalıyorsunuz ve haliyle canınız azaldığında:
I need shield veya I need medkit kalıpları kullanmanız gerekiyor. Ya da karşı taraf size:
Do you have shield ? diye sorduğunda Yes if you want mini shield follow me gibi konuşmalar yaparak zafere ulaşmaya çalışıyorsunuz.
Yani bu dil edinim süreci oyuniçi aksiyonlara bağlı olarak gelişiyor. Burada benim oyun oynarken dikkat ettiğim şey ana dili İngilizce olanların gramer kalıplarına çok takılmadan sizi kolaylıkla anlamaları oldu. Yani ben oyun içi mikrofonla konuşarak oynuyorum bu süreçte pek çok gramer kalıbını kullanmadan temel ve basit bir biçimde derdimi anlatabiliyorum karşı tarafla da iletişim kurabiliyorum. Peki ama genel anlamda bu süreç nasıl işliyor dil öğrenmemize katkısı nasıl. Madde madde analiz ederek anlatmaya çalışayım:
Konuşma (Speaking): Online oyunların en büyük etkisi tam da bu temel beceriye yönelik yani bireyler dil öğrenirken genellikle konuşmaktan çekiniyor ve yanlış cümle kurmaktan korkuyor. Online oyunlarda özellikle utanma ve çekinme duygusu ve heyecan biraz daha azalıyor. Stresi azaltan başlıca etken oyun oynamanın bir zevk olması ve kazanma arzusu sayesinde taktik-teknik planlar yapmanın getirdiği konuşmak mecburiyeti. Yanlış cümle kurduğunuzu düşünseniz bile oyun içi iletişim çok önemli olduğundan karşı tarafla iletişim kurmak her zaman olumlu sonuç veriyor. Ben bu süreçte takım arkadaşlarımla konuşuyor, geyik yapıyor ülkemizi tanıtmaya çalışıyorum.
Dinleme (Listening): Konuşmanın olduğu yerde elbette dinleme becerisi de olacak öyle değil mi ? Karşı tarafla iletişim kurarken onların söylediklerini dinlemek, dinlediğiniz şeylerden anlam çıkarmak çok önemli. Özellikle oyun oynarken takım arkadaşınızın konuşmalarını dinlemek önem arz ediyor. Bu da dinleme becerilerinizi bir hayli geliştiriyor. Bazen akıcı İngilizce konuşanlara denk geldiğimde hızlı konuşmalarından ötürü anlayamadığım sözcükler ve cümleler oluyor o zaman da yavaş bir şekilde tekrar etmelerini isteyerek anlama ulaşıp cevap verebiliyorum. Online oyunlar dinleme becerisine pozitif etki sağlıyor.
Yazma (Writing): Online oyunlarda en büyük tesir konuşma ve dinleme becerilerine yönelik olsa da bazen bazı oyunlarda oyun için yazılı sohbeti kullanmanız gerekiyor. Dolayısıyla bu sessiz, yazılı sohbet esnasında düzgün cümle kurmak ve bazı dil kurallarını öğrenmiş olmanız gerekiyor. Sorulan sorulara yanıt vermek hem dil pratiğinizi hem de writing becerinizi olumlu yönde etkiliyor.
Okuma (Reading): Okuma becerisi oyun içi yazışma panosundan gelen mesajları okurken geliştirilebiliyor fakat bunun yanında hikâye bazlı oyunlarda reading becerisine katkı çok daha büyük. Özellikle Türkçe desteği sunmayan hikâye bazlı oyunlarda olay örgüsünü anlayabilmek için doğru ve etkili okuma yapmanız gerekiyor. Bu da sizi doğru okuma yapmaya itiyor ve hedef dile maruz kalıyorsunuz.
Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi noktasında teknoloji kullanımını oldukça kıymetli bulan birisi olarak online oyunların da büyük fayda sağlayacağını düşünüyorum. Özellikle oyunlarda Almanların Türkçe pek çok kelime (küfürler başta olmak üzere) bildiğini ve siz konuştuğunuzda gülerek cevap verdiklerini gördüm. Bu konuyu daha sonra bir makale konusu haline getirmeyi planladığım için çok detaylandırmayacağım ve genel hatlarıyla bu şekilde bir blog yazısı halinde kalmasını sağlayacağım. Umarım faydası dokunur. Online oyunlarında bana öğrettiği şeylerden birisi de uluslararası arenade ülkenizi ve kendinizi doğru şekilde tanıtmak için en önemli yerlerden birisinin genç kitlenin ağırlıklı olarak oynadığı bu oyunlar olduğu. Lütfen ülkenizi küçümsemeyin ve yabancılara karşı nazik davranın.
