Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında çok önemli bir çalışma daha geçtiğimiz aylarda sona erdi. “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı” Milli Eğitim Bakanlığı öncülüğünde Türkiye Maarif Vakfı ve Piktes işbirliğinde hazırlanarak yayınlandı. Talim Terbiye Kurulu onayından da geçen ve hem dijital olarak hem de basılı şekilde yayınlanan program ile alanda çalışan öğretmenler için büyük bir eksiklik giderilmiş oldu. Programın hazırlanması aşamasında çeşitli çalıştaylarda alanında çok değerli hocalarımızla çalışmak benim için de hem büyük bir deneyim hem de büyük bir keyif oldu. Deyim yerindeyse işin mutfağında en iyi aşçılardan yemek pişirmeyi öğrendim diyebilirim.
Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni’ni dayanak alarak şekillendirilen bu program A1,A2,B1,B2 ve C1 seviyelerinde örgün ve yaygın eğitimde kullanılmak üzere hazırlandı. Sözlük bölümü dışında iki bölüme ayrılan programda birinci bölümde programın kuramsal çerçevesi ve uygulama süreçleri, ikinci bölümde ise örgün eğitim kapsamında kademelere göre yapılandırılmış izlencelere yer veriliyor.Program, bu ana bölümler temelinde sekiz alt bölümden içeriyor. Birinci bölümde Program’ın temel dayanakları ve yaklaşımı ile ilgili bilgiler verilmiş, ikinci bölümde Program’ın amaçları sıralanmış. Üçüncü bölümde Program’ın genel yapısı ve kademelendirilmesi ile ilgili hususlara yer verilmiş. Ölçme ve değerlendirme yaklaşımını ele alan dördüncü bölümü, Program’ın uygulanması ile ilgili önerileri içeren beşinci bölüm izliyor. Altıncı bölümde temel dil becerilerine ilişkin kazanım listeleri, yedinci bölümde ise dil yapılarını düzeylere göre aşamalandıran tablolar sunulmuş. Sekizinci bölümde Program’ın kademelere göre oluşturulmuş izlenceleri yer almakta. Ayrıca bu bölümde okul öncesine yönelik kuramsal bilgi ve uygulamaları içeren açıklamalara ayrıntılı bir şekilde yer verilmiş. Sözlük başlığı altında ise Program’da kullanılan kavram ve terimleri izah eden tanım ve açıklamalar bulunmakta.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onay alan Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı daha önce ifade ettiğim gibi “Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni” referans alınarak dört temel dil becerisine yönelik hazırlandı. Özellikle akademisyenler ve Maarif Vakfı çalışanları programın hazırlanması sürecinde büyük emek sarfettiler. Piktes Projesi kapsamında bizler de saha çalışanları olarak programın yurtiçinde uygulanabilirliği noktasında deneyimlerimizi paylaşıp katkıda bulunmaya çalıştık. Program hazırlanırken sarmal program yapısı, eylem odaklı yaklaşım ve kademeli sorumluluk aktarımı modeli tercih edildi. Bütünsel bir yaklaşım içerisinde önceki ve sonraki öğrenmeleri kapsayacak farklı yaş grupları ve seviyelere uygun kazanım ve dil yapılarını da içeren geniş perspektifli bir program ortaya çıkarıldı. Programın kademelere göre yapılandırılmasında yurtiçi ve yurtdışı için farklılıklar olması da doğal olarak tercih edildi. Program’ın hazırlanış amacı şu şekilde izah edilmiş:
Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı ile öğrencilerin;
- Dinleme/izleme ve okuma yoluyla Türkçe anlama becerilerini geliştirmek,
- Sözlü üretim, sözlü etkileşim ve yazma yoluyla Türkçe anlatma becerilerini geliştirmek,
- Dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini bütüncül bir şekilde ve kurallarına uygun olarak bilinçli, doğru ve özenli kullanmalarını sağlamak,
- Türkçeye ait sözsüz iletişim becerilerini kazanmalarını ve bunları iletişim sürelerinde doğru kullanmalarını sağlamak,
- Türkçe söz varlığını zenginleştirmek,
- Etkileşim yoluyla kültürel duyarılılık ve kültürlerarası bilinç kazandırmak,
- Türk dili ve edebiyatının seçkin eserlerini tanımalarını sağlamak,
- Hayat boyu öğrenme becerilerini geliştirmek,
- Disiplinlerarası bir yaklaşımla 21. yüzyıl becerilerini edinmelerini/geliştirmelerini sağlamak,
- Akademik ve özel amaçlı Türkçe dil yeterliklerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.
Bu yazımda yeni yayınlanan ve alana büyük katkısı olacağını düşündüğüm “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Programı” hakkında kendi tecrübelerimden de yola çıkarak programın içeriği, mutfak süreci ve yapısı hakkında bilgilendirci bir yazı oluşturmak istedim. Programdan haberi olmayanlar için faydalı olacağını düşünüyorum. Programın elektronik halini yazının sonuna ekliyorum. Bende programın basılı hali de mevcut fakat çalışmalar sırasında pdf halini tablet ya da bilgisayarınızda bulundurmanız işinizi çok kolaylaştıracaktır. Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Bir sonraki yazıda görüşmek dileğiyle.
