Tez veya makale yazacaklar, akademik-bilimsel içerik hazırlayacaklar için uygulama önerilerinde bulunacağım yeni bir yazıdan herkese merhaba. Akademik hayatın içinde olanlar bilirler tez ve makale yazım süreçleri yorucu ve zorlu süreçlerdir. Günümüzde teknolojinin yardımıyla bu akademik içerik üretim sürecininin atıf, araştırma vb. kısımlarını çeşitli uygulamalar, akademik veritabanları ve istatistik programları ile kolaylaştırmak mümkün. Bu uygulamalar haricinde tez-makale yazım sürecini kolaylaştıran çeşitli bilgisayar programları da mevcut. Yazımda bu programlara da yer vermeyi düşünüyorum. Sözü çok uzatmadan tez ve makale yazacaklar için uygulama önerilerime başlıyorum.
Tez/Makale Yazarken Hangi Atıf Programını Kullanmalıyım?
Bu sorunun yanıtı kişiye göre değişebilir ama ben bu yazıda tez-makale yazım sürecinde atıf ve kaynakça yazım sürecini kolaylaştırıp işleri sizin için oldukça hızlandıracak üç adet programdan söz edeceğim.
- Mendeley: Mendeley tez-makale yazım sürecinde en çok kullanılan uygulamaların başında geliyor. Eski masaüstü sürümü çok yaygın olarak kullanılan Mendeley’in yeni bulut tabanlı sürümü ne yazık ki bazı özellikleri ücretli. Mendeley Chrome, Safari ve Office eklentileri sayesinde oldukça işlevsel çalışıyor. İnterneten kaynaklarını erişim tarihi ile birlikte tarayıcı desteği sayesinde kolayca kaydedebiliyor ve daha sonra unutmadan hızlıca kaynakçanıza ekleyebiliyorsunuz. Mendeley’in bulut tabanlı sürümünde kütüphaneye Pdf dosyalar ekleyebiliyor ve bu dosyalarda arama yapabiliyorsunuz. macOS ve Windows sürümleri mevcut. Kullanımı oldukça basit ve pratik.
- EndNote: Keşke üniversitemin kurumsal anlaşması olsa da kullanabilsem dediğim full sürümü oldukça pahalı olan en kapsamlı atıf-kaynakça yönetim araçlarından birisi de EndNote. EndNote’un Mendeley’e göre en güçlü yönü kaynak kütüphanesi. Online dizinler uygulama içerisinde yer aldığından uygulama içerisinden kolayca arama yapıp ilgili kaynakları kütüphanenize eklemeniz büyük kolaylık. Yine piyasadaki pek çok dizin EndNote uyumlu. En büyük olumsuz yanı ise Türkiye şartlarına göre oldukça pahalı fiyatlandırmaları. Öğrenci indirimli hali bile oldukça pahalı.
- Zotero: Zotero’nun yukarıdaki iki deve karşı en büyük artısı açık kaynak kodlu ücretsiz bir atıf yönetim aracı olması. Oldukça basit ve kullanışlı bir arayüze sahip. Word ve tarayıcı desteği de sunması güzel özellikleri arasında. Eğer ben ücretsiz ve basit bir şey arıyorum bilgisayar bilgim yazım diyorsanız Zotero tam size göre diyebilirim. Mac ve Windows destekli.
Tez/Makale Yazarken Hangi Veri tabanlarını Kullanmalıyım?
Bu sorunun yanıtı da çalışma alanınıza göre değişiklik gösterebiliyor. Ben sosyal bilimler alanında araştırma yaptığım için kullandığım belli başlı dizinler var fakat hepsini kapsayan dizinler de mevcut. Öncelikle mutlaka üniversitenizin kütüphane daire başkanlığı web sitesindeki anlaşmalı dizin ve veritabanlarına bakın. Sonrası sizde. Benim kullandığım dizin ve veritabanları listesi şu şekilde:
- ScienceDirect: Mendeley’in kurucusu Elsiver tarafından oluşturulan Dünya’nın en büyük veritabanlarından biri. Ulusal ve uluslararası pek çok çalışmaya buradan yapacağınız aramalarla ulaşmanız mümkün. Mendeley ile oldukça uyumlu çalışıyor olması da bir diğer güzel tarafı.
- Scopus: Yine Elsiver tarafından oluşturulan bir diğer platform Scopus. literatür, özet ve atıf veritabanı olarak isimlendirebileceğimiz platform özellikle atıf sayılarını grafiksel olarak sunması açısından akademisyenler için faydalı diye düşünüyorum.
- Core: Yine uluslararası ve ulusal taramalardan kullanabileceğiniz arşivinde 245 milyondan fazla çalışma barındıran bir literatür tarama motoru da Core. İçerisindeki çalışmaları Pdf formatında görüntüleyebiliyor ve açık erişimdeki dosyalara ücretsiz erişebiliyorsunuz.
- DergiPark: Bir Tübitak projesi olan DergiPark Akademik arama motoru ile yurt içindeki pek çok çalışmaya kolaylıkla ücretsiz şekilde erişmeniz mümkün. Platformun güzel tarafı çeşitli formatlarda ilgili çalışmanın kaynağını size sunması. (Apa, Mla vb.) Ayrıca platform Endnote destekliyor.
- Sobiad: Yerli atıf dizinleri arasında yer alan ve benim arayüz ve tasarımını beğendiğim Sobiad ile bir çok çalışmaya erişmeniz mümkün. Mendeleye ve Endnote desteği dizinin güzel tarafları arasında yer alıyor. Sade şık arayüzü ile rahatça çalışabiliyorsunuz.
Burada listelemeye değer gördüğüm dizin ve arama motorları dışında Google Akademik, Yök Tez Merkezi, TrDizin gibi platformları da kullanıyorum. Merak ediyorsanız onlara da bakabilirsiniz. Hepsi oldukça faydalı.
Tez/Makale Yazarken Hangi Uygulamaları Kullanıyorum?
Tez ya da makale yazım sürecinde kullandığınız/kullanacağınız programlar size ciddi zaman kazandırabiliyor. Yaptığınız işler hem çok pratik oluyor hem de çalışırken verimin yanında keyifte alıyorsunuz. Ben de kullandığım ve işlevsel bulduğum uygulamaları burada sizlerle paylaşmak istiyorum. Ben Macbook kullanıcısı olduğum için yazılım tavsiyelerim macOS işletim sistemi özelinde olacak:
- Pdf Search: Bir Türk geliştirici tarafından geliştirilen uygulama akademik işler yaparken benim için kurtarıcı uygulamalardan birisi. Diyelim elinizde Pdf formatında bir sürü makale ve tez var. Bunların içerisinde belirli kavramları, cümle ve kelimeleri bulmanız gerekiyor. Normalde hepsine tek tek bakar ya da en iyi ihtimalle klasör araması yaparak bulmaya çalışırsınız fakat bu uygulama sayesinde aradığınız her şeyi highlighting ile Pdf dosyaları üzerinde görebiliyorsunuz. Müthiş uygulama.
- Popclip: Herhangi bir şey araştırırken ya da yazarken sağ tık olayının pratikliğini bilgisayar gurmeleri bilir. Popclip tam bu konuda müthiş kolaylık sağlıyor. Metin yazarken sağ tık sonrası gözüken küçük pop-up sayesinde kopyalama-yapıştırma gibi temel fonksiyonların yanında bir sürü eklenti desteği sayesinde çeviri yapabilme, sözlükte aratma gibi özelliklere sahip olabiliyorsunuz. Elim ayağım desem yeridir.
- GoodNotes: Not tutmak için kullandığım uygulama. Uzun zamandır ders notları ve çalışma notlarımı iPad ile tutuyorum. GoodNotes not tutma konusunda oldukça iyi iş çıkarıyor. MacBook ve iPad arasında sorunsuz senkronize oluyor ve işini başarıyla yapıyor.
Burada belirttiğim uygulamalar dışında ekran bölme yazılımı olarak Magnet uygulamasını kullanıyorum. Tez-makale yazarken Ms Word, Pdf düzenlerken Adobe Acrobat kullanıyorum. Ayrıca dikkat çekmek istediğim bir nokta ise yabancı dil çeviri programları. Bu konuda kullandığım uygulamaları daha önce bloğumda yazmıştım. Bu yazıda da favori çeviri uygulamalarımdan söz etmek istiyorum. DeepL ve Mate. Bu iki uygulama benim için oldukça kullanışlı. DeepL en iyi çeviri yapan uygulama. Mate ise macOS ve Popclip ile en uyumlu çalışan app. Umarım faydalı bir yazı olmuştur. Çalışırken müzik dinlemeyi sevenler için Spotify çalma listemi de buraya ekliyorum. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
